sprzyjaj¹ eliminacji anestetyku z tkanek i szybszemu
towarzysz¹cych zniesieniu przewodnictwa nerwowego
przechodzeniu do krwioobiegu, a wiêc akumulacji we
na danym obszarze takich jak np. mrowienie wargi.
Mog¹ one bowiem wywo³aæ lêk u dziecka i przyczyniæ
W przypadku zabiegów chirurgicznych zmniejszaj¹
siê do utraty zaufania do lekarza, który nie uprzedzi³
one tak¿e krwawienie w obszarze pola zabiegowego.
dziecka, ¿e co dziwnego stanie siê z jego buzi¹.
Znieczulenie miejscowe w stomatologii dzieciêcej
Jednak¿e, wszystkie rodki obkurczaj¹ce naczynia s¹
¯adna z technik znieczulenia miejscowego nie
substancjami sympatykomimetycznymi posiadaj¹cymi
gwarantuje pe³nego sukcesu w uzyskaniu znieczulenia
w³asne dzia³ania uboczne takie jak: tachykardia,
u ka¿dego dziecka. Przydatne jest jednak kierowanie siê
arytmia, nadcinienie, dr¿enia, bóle g³owy i lêk. Dane
pewnymi wskazówkami, aby zabieg przeprowadziæ
z pimiennictwa wskazuj¹, ¿e aby unikn¹æ
w sposób jak najmniej traumatyczny i bezpieczny.
Local anaesthesia in paediatric dentistry
wymienionych powy¿ej skutków ubocznych nie
W przypadku wykonywania znieczuleñ u ma³ych dzieci
powinno siê przekraczaæ stê¿enia epinefryny 1:100 000
wskazane mo¿e byæ delikatne unieruchomienie g³owy
(5,6). Nale¿y równie¿ pamiêtaæ, ¿e bezwzglêdnymi
pacjenta i kontrolowanie ruchów r¹k. Niekontrolowany
przeciwwskazaniami dla stosowania rodków
ruch g³ow¹ lub uderzenie operatora rêk¹ mo¿e
*Agnieszka Bruzda-Zwiech, Katedra i Zak³ad Stomatologii Wieku Rozwojowego UM w £odzi;
obkurczaj¹cych naczynia s¹: zaburzenia rytmu serca
przyczyniæ siê do zbyt silnego wbicia ig³y w tkanki
Kierownik Katedry prof. dr hab. n. med. Magdalena Wochna-Sobañska
i przewodnictwa, niewydolnoæ naczyñ wieñcowych,
miêkkie lub okostn¹ a spowodowane tym dolegliwoci
nadcinienie têtnicze, astma oskrzelowa, nadczynnoæ
bólowe mog¹ wywo³aæ trwa³y uraz w psychice dziecka.
S³owa kluczowe: rodki znieczulaj¹ce, znieczulenie
W stomatologii dzieciêcej stosuje siê rodki znieczul-
gruczo³u tarczowego, jaskra i niewyrównana cukrzyca,
Nale¿y pamiêtaæ, ¿e nawet bardzo precyzyjnie
aj¹ce z grupy amidów. Pierwszym z nich by³a
przyjmowanie przez pacjentów inhibitrow MAO lub
wykonane znieczulenie wi¹¿e siê z pewn¹ doz¹
zsyntetyzowana w 1943 roku i wprowadzona do
trójcyklicznych antydepresantów (3,8). W ka¿dym
dyskomfortu. W celu zmniejszenia dolegliwoci
Key words: anaesthetic agents, local anaesthesia in
przypadku przed podaniem znieczulenia miejscowego
bólowych przed wkuciem ig³y w b³onê luzow¹
w 1948 roku lidokaina (3). Obecnie najczêciej
konieczne jest zebranie dok³adnego wywiadu z rodzi-
wskazane jest powierzchowne znieczulenie 2 %
stosowane preparaty z tej grupy to: 2% lidokaina
cami pacjenta w kierunku wystêpowania chorób
lignokain¹ w postaci ¿elu. By uzyskaæ maksymalny efekt
Streszczenie: Redukcja bólu towarzysz¹cego zabie-
z epinefryn¹ o stê¿eniu 1: 100.000 (Xylocaine), 3%
ogólnoustrojowych oraz uczuleñ na rodki znieczula-
¿el musi byæ na³o¿ony na b³onê luzow¹ na okres, co
gom stomatologicznym stanowi jeden z najwa¿niej-
mepiwakaina, 2% mepiwakaina z lewoepinefryn¹ 1:
j¹ce. rodkiem miejscowo znieczulaj¹cym o najwiê-
najmniej 1-2 minut. Czas utrzymywania siê znieczulenia
szych aspektów w postêpowaniu z dzieckiem
20.000, 4% prilokaina (Citanest), 4% prilokaina
powierzchniowego po zastosowaniu 2% lidokainy
kszym ryzyku wyst¹pienia reakcji uczuleniowej jest
w gabinecie dentystycznym. Chocia¿ znieczulenie
z epinefryn¹ 1:200.000 (Citanest Forte), 0,5 %
prokaina. Antygenem wydaje siê byæ kwas paraamino-
Stosuj¹c rodki miejscowo znieczulaj¹ce nale¿y
miejscowe jest najpowszechniej stosowan¹ metod¹
bupiwakaina z epinefryn¹ 1: 200.000 (Mercaine), 4%
benzoesowy (PABA), który jest metabolitem rozpadu
pamiêtaæ, ¿e na komfort zabiegu maj¹ wp³yw szybkoæ
znoszenia bólu, nadal jednak istnieje potrzeba
artykaina z epinefryn¹ 1:100.000 (Ultracaine D-S Forte),
prokainy (2). Reakcje alergiczne na rodki miejscowo
podawania rodka znieczulaj¹cego i zwi¹zane z tym
ograniczenia inwazyjnoci tej techniki i stosowania
4% artykaina z epinefryn¹ 1:200.000 (Ultracaine DS)
znieczulaj¹ce z grupy amidów s¹ doæ rzadkie (4).
cinienie oraz temperatura i pH podawanych p³ynów.
bardziej komfortowych sposobów aplikacji znieczuleñ.
Anderson. U dzieci stosowaæ mo¿na prawie wszystkie
W przypadku pacjentów z dodatnim wywiadem
Przy zbyt szybkim podawaniu rodka znieczulaj¹cego
Celem pracy by³o zebranie dostêpnych danych
miejscowe anestetyki z dodatkiem rodków obkurcza-
dotycz¹cym uczuleñ na rodki znieczulaj¹ce konieczne
cinienie p³ynu wyrzucanego z ig³y iniekcyjnej znacznie
dotycz¹cych znieczuleñ miejscowych u dzieci.
j¹cych naczynia krwionone. Zaleca siê jednak preparaty
jest skierowanie pacjenta do alergologa w celu
przewy¿sza cinienie ródtkankowe, powoduj¹c
Przedstawiono najczêciej stosowane rodki miejsco-
o krótkotrwa³ym dzia³aniu (4), z tego wzglêdu
w miejscu podania uszkodzenia mechaniczne (12) a tym
wo znieczulaj¹ce oraz techniki ich iniekcji.
stosowanie bupiwakainy polecane jest po 12. roku ¿ycia.
Dokonuj¹c wyboru rodka znieczulaj¹cego nale¿y
samym wzrost bolesnoci iniekcji. Czas trwania iniekcji
Dawka maksymalna rodków znieczulaj¹cych jest
uwzglêdniæ czas dzia³ania znieczulenia na miazgê
nie powinien byæ krótszy ni¿ 15 sekund na ka¿de 0.5
Summary: Pain releasing is one of the most important
uzale¿niona od masy cia³a dziecka i powinna byæ ni¿sza
zêbow¹ oraz na okoliczne tkanki miêkkie. redni czas
cm3 anestetyku (8). Badania prowadzone przez
aspects in dental child management. Although local
ni¿ u doros³ych. Maksymalne dawki w mg/kg masy cia³a
zniesienia przewodnictwa w miazdze po zastosowaniu
Maragakisa i wsp. na grupie dzieci od 5-6 roku ¿ycia
anaesthesia is the most popular and most often used
dziecka wynosz¹ odpowiednio: 2% lidokainy
2% lidokainy z epinefryn¹ wynosi 60 minut, po
wykaza³y, ¿e zachowywa³y siê one spokojnie podczas
technique, there is still a need of limiting the invasive
z epinefryn¹ i mepiwakainy w stê¿eniu 2% - 4.4;0.5%
zastosowaniu 2% mepiwakainy 60 do 90 minut, 0.5%
iniekcji, jeli czas podawania 1.8 ml p³ynu
nature of the injection and finding more comfortable
bupiwakainy 1.3; 4% artykainy 5.0 (5,6).
bupiwakainy -90 do180 minut. Czas dzia³ania
znieczulaj¹cego wynosi³ 36-161 sekund (13). Równie¿
means for anaesthesia before dental procedures.
Po wstrzykniêciu do tkanek rodek znieczulaj¹cy
anestetyku na tkanki miêkkie jest d³u¿szy i wynosi
Jonem i wsp. zaobserwowali odwrotn¹ korelacjê miêdzy
The purpose of this paper is to summarize data
czêciowo przenika do krwioobiegu, gdzie wi¹¿e siê
odpowiednio dla 2% lidokainy z epinefryn¹ oraz 2%
szybkoci¹ podawania rodka znieczulaj¹cego
concerned with local anaesthesia in children.
z bia³kami osocza (g³ównie z kwasami alfa-1-
mepiwakainy oko³o 3 godzin, natomiast dla
a dyskomfortem w trakcie tego zabiegu (14). Do iniekcji
Anaesthetic agents and different techniques of
glikoproteinowymi i z albuminami) a czêæ wnika do
stosowane powinny byæ rodki o temperaturze 21 do 37
administering local anesthesia are presented.
krwinek. W pocz¹tkowej fazie cz¹steczki rodka
Podanie znieczulenia miejscowego powinno byæ
stopni Celsjusza, w zwi¹zku z tym rodki te powinny
znieczulaj¹cego wychwytywane s¹ przez narz¹dy
poprzedzone odpowiednim przygotowaniem dziecka.
byæ po wyjêciu z lodówki, przed podaniem, ogrzane do
Walka z bólem odgrywa podstawow¹ rolê w stomato-
o du¿ym stopniu perfuzji (mózg, serce, w¹troba).
tej temperatury. Przechowywanie ampu³ek w wy¿szej
logii dzieciêcej. Najbardziej rozpowszechnion¹ metod¹
W drugiej fazie rozpoczyna siê ich metabolizm
z pacjentami w wieku rozwojowym jest metoda Tell -
temperaturze zwiêksza ryzyko rozwoju bakterii, podnosi
znoszenia bólu towarzysz¹cego przeprowadzaniu
i wydalanie (cyt.3). Metabolizm rodków miejscowo
Show -Do (powiedz, poka¿, zrób), opracowana
aktywnoæ adrenaliny w roztworze, a tak¿e obni¿a pH
zabiegów stomatologicznych jest stosowanie
znieczulaj¹cych z grupy amidów zachodzi g³ównie
przez Addelsona w 1959 roku (9). Podstaw¹ tej metody
p³ynu. Czym ni¿sze pH roztworu, tym wiêkszy
znieczulenia miejscowego, zarówno nasiêkowego jak
w w¹trobie. Istnieje wiêc koniecznoæ modyfikacji
jest opisanie dziecku, co zamierzamy zrobiæ,
dyskomfort podczas zabiegu. Preparaty do znieczuleñ
i przewodowego. Czêsto jednak lekarz, który planuje
dawki u pacjentów ze schorzeniami przebiegaj¹cymi
zademonstrowanie u¿ywanych narzêdzi i sposobu ich
miejscowych ró¿ni¹ siê pomiêdzy sob¹ wartociami pH
wykonanie znieczulenia miejscowego u pacjentów
z obni¿on¹ sprawnoci¹ metaboliczn¹ w¹troby (7).
dzia³ania a dopiero nastêpnie wykonanie zabiegu.
dla 2% lignokainy wynosi ono 6,8 za dla 2% lignokainy
w wieku rozwojowym napotyka na trudnoci.
Natomiast w przypadku znacznego upoledzenia funkcji
Wykonywanie znieczuleñ wymaga zmodyfikowania tej
z adrenalin¹ 3,2. Podanie minimalnej iloci czystej
Podstawow¹ barierê stanowi lêk pacjentów przed
w¹troby konieczna jest konsultacja z lekarzem
metody. Wiêkszoæ lekarzy uwa¿a, ¿e ig³a nie powinna
lignokainy przed iniekcj¹ rodka z adrenalin¹ mo¿e
wk³uciem ig³y. Tak wiêc, pomimo i¿ znieczulenie
prowadz¹cym (6). Nale¿y równie¿ pamiêtaæ, ¿e u ma³ych
byæ pokazywana ma³ym dzieciom, gdy¿ wywo³uje
zredukowaæ ból podczas iniekcji (7). Pomimo znacznej
miejscowe pozwala na bezbolesne wykonanie zabiegu,
dzieci detoksykacja rodków chemicznych jest
u nich silny lêk (10). Z tego wzglêdu nale¿y
skutecznoci rodków miejscowo znieczulaj¹cych
wyzwala siln¹ reakcjê lêkow¹ i spotyka siê z niezrozu-
wolniejsza ni¿ u doros³ych, natomiast niedojrza³oæ OUN
wyt³umaczyæ dziecku, ¿e poczuje delikatne uk³ucie,
czêsto wykonanie iniekcji odbierane jest przez dzieci
mieniem ze strony dzieci. Z pracy Gale'a wynika, ¿e
powoduje wzrost wra¿liwoci na ich toksyczne dzia³ania
pokazaæ jedynie watkê lub tampon nas¹czon¹ ¿elem do
jako wyj¹tkowo przykre. Lêk przed wk³uciem ig³y mo¿e
wród 25 sytuacji wywo³uj¹cych niepokój
(5). Z tego wzglêdu w ka¿dym przypadku zastosowania
znieczulenia powierzchownego i po aplikacji tego
wrêcz uniemo¿liwiæ zastosowanie tej metody redukcji
stomatologiczny widok strzykawki i ig³y iniekcyjnej
rodków do znieczuleñ miejscowych u dzieci nie wolno
rodka wykonaæ iniekcjê (4). Próba ukrycia strzykawki
bólu. Z tego wzglêdu u dzieci z wysokim poziomem lêku
znajduje siê na 4 miejscu (1). Dane z pimiennictwa
przekraczaæ maksymalnej dawki anestetyku i nale¿y
mo¿e jednak byæ przyczyn¹ zaniepokojenia i rozdra¿-
niejednokrotnie konieczne bywa zastosowanie
wskazuj¹ tak¿e, ¿e wykonanie iniekcji wywo³uje
unikaæ podania p³ynu znieczulaj¹cego do naczynia
nienia dziecka. Korzystniejszym rozwi¹zaniem w takim
obawy nie tylko u pacjentów, ale równie¿ u przepro-
krwiononego. Dodawane do znieczuleñ miejscowych
przypadku jest demonstracja strzykawki z zabezpie-
Czynnik psychogenny, jakim jest silny lêk ma równie¿
wadzaj¹cych ten zabieg lekarzy. Badania Dower'a
rodki obkurczaj¹ce naczynia krwionone przed³u¿aj¹
czon¹ ig³¹ (11). Polecane jest u¿ycie strzykawki typu
wp³yw na stopieñ percepcji bólu i mo¿e byæ jedn¹
i wsp. wykaza³y, ¿e 16 % stomatologów uzna³o
dzia³anie anestetyku a poprzez miejscowe zmniejszenie
carpula, gdy¿ zmniejsza to ryzyko wywo³ania
z przyczyn niepowodzenia w uzyskaniu pe³nego
wykonanie znieczulenia miejscowego u dziecka za
przep³ywu krwi w tkankach redukuj¹ jego absorpcjê.
skojarzeñ z wykonywaniem zastrzyku lub
znieczulenia (15). Innymi przyczynami nieskutecznoci
najbardziej stresogenny czynnik zwi¹zany z praktyk¹
Zmniejszone jest równie¿ toksyczne dzia³anie anestetyk
szczepieniem. Zabezpieczenie z ig³y powinno byæ
znieczuleñ miejscowych s¹: niew³aciwa technika
stomatologiczn¹. Jedynie 6% ankietowanych
z uwagi na opónienie wch³aniania do krwioobiegu.
zdjête poza zasiêgiem wzroku pacjenta, bezporednio
znieczulenia, zbyt ma³a dawka znieczulenia, anomalie
stwierdzi³o, ¿e wykonanie znieczulenia nie wywo³uje
U dzieci zastosowanie preparatów znieczulaj¹cych
przed wykonaniem iniekcji. Przed wykonaniem tego
anatomiczne (2). Dzia³anie rodków miejscowo
u nich reakcji stresowej niezale¿nie od typu pacjentów
z zawartoci¹ rodków obkurczaj¹cych naczynia ma
zabiegu konieczne jest odpowiednie umotywowanie
znieczulaj¹cych jest zredukowane w tkankach
(cyt.2). Istnieje wiêc ci¹g³a potrzeba poszukiwania jak
szczególne znaczenie z uwagi na wiêksz¹ frakcjê
pacjenta i wyt³umaczenie celowoci zastosowania
zmienionych zapalnie lub niedokrwionych, których pH
najmniej inwazyjnych metod znieczulenia miejsco-
wyrzutow¹ serca, zwiêkszony przep³yw tkankowy,
znieczulenia miejscowego. Nale¿y tak¿e poinformo-
jest niskie. Zwiêkszone natomiast jest ich przenikanie
wy¿sz¹ podstawow¹ przemianê materii (czynniki te
waæ dziecko o wystêpuj¹cych objawach miejscowych
do krwioobiegu i kumulacja, co prowadzi do
endodontycznych jest znieczulenie domiazgowe.
stanowi¹ nowe aparaty do iniekcji takie jak urz¹dzenie
11. Duggal M., Curzon M., Fayle S., Pollard M.,
Po wk³uciu ig³y w miejsce ods³oniêtej miazgi
Wand czy strzykawki bezig³owe. Odpowiednia
Robertson A.: Techniki odbudowy w stomatologii
W stomatologii dzieciêcej w przypadku zabiegów
natychmiast deponuje siê oko³o 0.1 ml rodka
technika znieczuleñ zapewnia eliminacjê dyskomfortu
zachowawczych i z zakresu endodoncji najczêciej
znieczulaj¹cego, nastêpnie wprowadza siê ig³ê g³êbiej
podczas zabiegów stomatologicznych i sprzyja
12. P¹siek S., Kronic I., Romanowicz M.: Porównanie
stosowane s¹ znieczulenia wewn¹trzustne.
ci¹gle podaj¹c rodek znieczulaj¹cy. Stosuj¹c
kszta³towaniu pozytywnego nastawienia dziecka do
bolesnoci wykonania znieczulenia nasiêkowego
Podczas wykonywania zabiegów na zêbach szczêki
znieczulenie domiazgowe nale¿y pamiêtaæ, ¿e czas
oraz ¿uchwy w jej przednim odcinku w wielu
utrzymywania siê znieczulenia jest o 25% krótszy ni¿
z zastosowaniem strzykawki standardowej i aparatu
przypadkach u dzieci wystarczaj¹ce jest podanie
przy podaniu anestetyku do tkanek oko³ozêbowych (8). Literatura:
iniekcyjnego. Stomat. Wspó³czesna, 2001, 8, 2:39-44
rodka znieczulaj¹cego od strony przedsionka (16).
Nowoæ w technice znieczuleñ stanowi¹ aparaty
1. Gale E.N. Fears of dental situation. J. Dent. Res.
13. Maragakis G.M., Musselman R.J.: The time used to
Niektórzy autorzy, z uwagi na bolesnoæ
administer local anesthesia to 5 and 6 years olds. ASDC
wstrzykiwania rodka znieczulaj¹cego od strony
Aparat iniekcyjny Wand ma wbudowany mikroprocesor,
2. Ram D, Peretz B. Administering local anaesthesia to
Journal of Dentistry for Children, 1996, 20: 321-323
podniebiennej, proponuj¹ zastosowanie znieczulenia
pozwalaj¹cy na kontrolê szybkoci i cinienia, pod
14. Jonem C.M., Heidman J., Gerrish A.C.: Children
dobrodawkowego jako uzupe³nienie znieczulenia od
którym podawany jest rodek znieczulaj¹cy. Czêci¹
current status and prospects for the future.: Int. J.
ratings of dental injection and treatment pain, and the
strony przedsionkowej (7). Wg niektórych autorów
czynn¹ urz¹dzenia Wand jest t³ok, na który nak³ada siê
influence of time taken to administer the injection. Int. J.
znieczulenie nasiêkowe mo¿e byæ równie¿ stosowane
pojemnik, w którym umieszczona jest standardowa
3. Bartkowiak S.B.: Chirurgia szczêkowo-twarzowa.
w przypadku leczenia mlecznych trzonowców ¿uchwy
ampu³ka ze znieczuleniem, po³¹czony cienkim
u dzieci poni¿ej 5 roku ¿ycia. Badania Oulisa i wsp.
plastikowym wê¿ykiem z jednorazow¹, ³atw¹ do
4. Neumann Ch.: Anestezja u dzieci i m³odzie¿y. W:
15. P¹siek S.: Wp³yw stanu emocjonalnego pacjentów
wykaza³y, ¿e znieczulenie to by³o wystarczaj¹ce
uchwycenia, koñcówk¹ do wkrêcenia ig³y. Unikatowym
podczas opracowywania ubytków próchnicowych
rozwi¹zaniem jest zastosowanie w tym urz¹dzeniu,
S. Potoczek, Wyd 1, Urban& Partner, Wroc³aw 1997:
miejscowego. Prot.Stom., 1997, XLVII,2:64-70
i zak³adania koron stalowych. Nie zapewnia³o ona
mechanizmu spustowego uruchamianego naciniêciem
16. Knychalska-Karwan Z.: Stomatologia zachowawcza
jednak pe³nego zniesienia dolegliwoci bólowych
stopy. Peda³ no¿ny w³¹cza równie¿ odpowietrzenie oraz
5. Anderson J.A., W. F. Vann, D.C.Dilley.: Pain and
wieku rozwojowego. wyd.VII, Kraków 1999, 475-482
podczas zabiegów amputacji przy¿yciowej miazgi (17).
w zale¿noci od si³y nacisku reguluje prêdkoæ
anxiety control. Pediatric Dentistry infancy through
17. Oulis C.J., Vadiakas G.P. Vasilopoulou A.: The
Znieczulenie do otworu ¿uchwowego (blokada nerwu
podawania znieczulenia. Urz¹dzenie Wand mo¿e
adolescence. J. R. Pingham, WB. Saunders Company.
zêbodo³owego dolnego) jest najczêciej wykony-
effectiveness of mandibular infiltration compared to
wanym znieczuleniem przewodowym u dzieci. Nale¿y
Aparat s³u¿y do wykonania znieczulenia nasiêkowego,
6. Meechan J.: How to avoid local anaesthetic toxicity.
mandibular block anesthesia in treating primary molars
pamiêtaæ, ¿e istnieje ró¿nica w po³o¿eniu otworu
przewodowego (nerwu zêbodo³owego dolnego, do
in children. Pediatrics in Dentistry, 1996, 18:301-305
¿uchwowego u doros³ych i dzieci. Otwór ¿uchwowy,
otworu podniebiennego, do otworu przysiecznego)
7. Welbury R.R.: Paediatric Dentistry. 1997 Oxford
18. Barañska-Gachowska M.: Endodoncja wieku
przez który wnika nerw zêbodo³owy dolny u dzieci jest
i ródwiêzad³owego. Wielu autorów wskazuje na
po³o¿ony ni¿ej i g³êbiej na powierzchni ga³êzi ¿uchwy
redukcje dyskomfortu podczas wykonywania znie-
8. Arabska-Przedpe³ska G.: Endodoncja. Med. Tour
i wraz z rozwojem szkieletu twarzy przesuwa siê ku
czuleñ urz¹dzeniem Wand. Gibson i wsp. porównywali
Press International Wyd. Med. Warszawa 1994:103-
19. Gibson RS, Allen K, Hutfless S, Beiraghi S The Wand
górze ga³êzi ¿uchwy. U dzieci do 4 roku ¿ycia znajduje
zachowania dzieci w wieku 5-13 lat, podczas znieczuleñ
vs. traditional injection: a comparison of pain related
siê on poni¿ej powierzchni ¿uj¹cej mlecznych
w szczêce wykonanych aparatem Wand oraz metod¹
9. Donald R.E., Avery D.R.: Dentistry for the child and
trzonowców, u dzieci starszych na wysokoci
behaviors: Pediatr. Dent. 2000, 22(6):458-62
tradycyjn¹ od strony przedsionkowej lub podniebiennej.
adolescent. Mosby Year Book Inc. Six edition.1994: 32-
powierzchni ¿uj¹cej ostatniego dolnego trzonowca
Pacjenci znieczulani urz¹dzeniem Wand wykazywali
20. Primosch RE, Brooks R.: Influence of anesthetic flow
mniej niespokojnych zachowañ podczas pierwszych 15
10. Adlow R.J., Rock W.P.: A manual of Paediatric
rate delivered by the Wand Local Anesthetic System on
Technik¹ pozwalaj¹c¹ na ograniczanie iloci p³ynu
sekund iniekcji (znamiennie rzadziej wystêpowa³y takie
Dentistry. Churchill Livingstone. Fourth edition.
pain response to palatal injections. Am. Dent. J.2002,
znieczulaj¹cego (0,12-0,2 ml na jeden korzeñ)
reakcje jak p³acz, ruch cia³em, rzadziej te¿ konieczne
(6,7,8,18), a wiêc ograniczenia ryzyka wyst¹pienia
by³o zastosowanie unieruchomienia). Ró¿nice te
powik³añ ogólnoustrojowych jest znieczulenie
wyraniej zaznacza³y siê podczas wykonywania
ródwiêzad³owe. Zabieg ten wykonuje siê za pomoc¹
znieczuleñ metod¹ tradycyjn¹ od strony podniebiennej
specjalnych strzykawek cinieniowych. Znieczulenie
(7). Badania Hochmana przeprowadzone na grupie 50
dowiêzad³owe mo¿na wykonaæ przy u¿yciu
stomatologów wykaza³y, ¿e ocenili oni dyskomfort
strzykawek tradycyjnych lub carpuli, jest ono wtedy
zwi¹zany ze znieczuleniem wykonanym aparatem
jednak mniej skuteczne (8). Obszar znieczulenia
iniekcyjnym jako 2 do 3 razy mniejszy ni¿ przy
ograniczony jest do pojedynczego zêba, co redukuje
zastosowaniu tradycyjnej strzykawki (wg 2). Primosh
niebezpieczeñstwo przygryzienia wargi, policzka lub
i wsp. zwrócili uwagê na odpowiedni wybór szybkoci
jêzyka, bêd¹ce czêstymi powik³aniami u dzieci
podawania rodka znieczulaj¹cego urz¹dzeniem Wand.
w przypadku stosowania znieczuleñ nasiêkowych
Ich badania wykaza³y, ¿e iniekcja 0.3 ml rodka
i przewodowych. Ta technika znieczuleñ polecana jest
znieczulaj¹cego przy sta³ym wolnym przep³ywie (czas
u pacjentów z hemofili¹, u których powinno unikaæ siê
przep³ywu 1 ml -161 sekund) by³a znamiennie mniej
wk³uæ g³êboko w tkanki jak to ma miejsce przy
bolesna ni¿ przy przep³ywie 1ml/ 29 sekund (21).
wykonywaniu znieczulenia do otworu ¿uchwy (7,18).
W przypadku postêpowania stomatologicznego
Jednak¿e, wad¹ tej techniki znieczulenia jest ryzyko
z dzieæmi wykazuj¹cymi silny lêk przed wk³uciem ig³y
wyst¹pienia martwicy brodawki dzi¹s³owej oraz
mo¿na podj¹æ próbê zastosowanie strzykawek
uszkodzenia zawi¹zku zêba sta³ego, (co mo¿e
bezig³owych (Syrijet). Ich dzia³anie polega na
powodowaæ zaburzenia jego mineralizacji) przy
impregnacji tkanek rodkiem znieczulaj¹cym
z n i e c z u l a n i u t r z o n o w c ó w m l e c z n y c h ( 4 ).
wyrzucanym ze strzykawki w¹skim strumieniem pod
Niebezpieczeñstwo takie istnieje w przypadku
wysokim cinieniem (jednorazowy wyrzut 0.05 ml). Ten
rozpoczêtej resorpcji korzeni zêbów mlecznych, gdy
sposób znieczulenia jest zwi¹zany z mniejszym
zawi¹zek zêba sta³ego nie jest ju¿ chroniony przez
dyskomfortem, gdy¿ pacjent odczuwa jedynie lekkie
przegrodê kostn¹ oddzielaj¹c¹ go od zêba mlecznego
punktowe uderzenie (3). Badania prowadzone przez
(18). Znieczulenie to jest przeciwwskazane
Saravia i wsp. na grupie dzieci w wieku 5-15 lat
w przypadku zêbów sta³ych z niezakoñczonym
wykaza³y, ¿e ten sposób znieczuleñ jest pozytywnie
rozwojem korzeni, gdy¿ mo¿e prowadziæ do
odbierany przez dzieci. Ponad 73% dzieci preferowa³o
nieodwracalnego uszkodzenia zêbnej, zw³aszcza
w przypadku nieodpowiedniej techniki znieczulenia
Lekarz pedodonta powinien zawsze mieæ na uwadze
(7). Przeciwwskazaniem miejscowym s¹ równie¿ z³a
fakt, ¿e dzieci s¹ najbardziej wymagaj¹c¹ grup¹
higiena jamy ustnej oraz stany zapalne przyzêbia
pacjentów. Nale¿y wiêc do³o¿yæ wszelkich starañ aby
i ropne zapalenia tkanek oko³owierzcho³kowych.
wykonywane zabiegi by³y bezbolesne, lub ból by³
Nale¿y równie¿ pamiêtaæ, ¿e podanie znieczulenia
ródwiêzad³owo mo¿e spowodowaæ bakteriemiê (8),
Wszyscy czêsto zapominamy, ¿e wykonanie
z tego wzglêdu nie powinno byæ ono stosowane bez
znieczulenia miejscowego wymaga czasu i cierpliwoci.
os³ony antybiotykowej u pacjentów, u których istnieje
Przy zastosowaniu znieczulenia powierzchownego
ryzyko wyst¹pienia zapalenia wsierdzia.
i powolnej aplikacji wiêkszoæ znieczuleñ mo¿e byæ
Metod¹ znieczulenia stosowan¹ w trakcie zabiegów
wykonane bezbolenie. Niew¹tpliwe u³atwienie
Tel.: (020) 437-200 Mob.: (99) 597-9791 EDUCATION: MOUNT SINAI SCHOOL OF MEDICINE, NY (2000-2006) Doctor of Philosophy, Basic Biomedical Sciences- June 2006 Thesis: “Novel Role and Regulation of the Matrix Metalloprotease Family During Long-Lasting Hippocampal Synaptic and Behavioral Plasticity” STATE UNIVERSITY OF NEW YORK AT ALBANY, NY (1995-1998) Bachelor of Science, Biological Scienc
Gene expression analysis of mTOR pathway: association withhuman longevityWillemijn M. Passtoors,1 Marian Beekman,1,2 Joris Deelen,1,2present in two distinct multiprotein complexes called mTOR complex 1Ruud van der Breggen,1 Andrea B. Maier,3 Bruno Guigas,4(mTORC1) and mTOR complex 2 (mTORC2), each with differentEvelyna Derhovanessian,5 Diana van Heemst,3 Anton J. M. defunctions (Polak &